ΕΝΑΣ ήρωας, ένας επιφανής Κυκλαδίτης, που πέρασε από τη Μήλο και είχε αποκτήσει πολλούς φίλους από το νησί μας.
Στις παραμονές των εκτελέσεων, στις παραμονές από κάθε μάχη, μαζευόμαστε και κουβεντιάζαμε. Και λέγαμε: Εάν εσύ ζεις, μη με ξεχάσεις. Εάν εσύ δε σε βρει το βόλι, όταν συναντάς τους ανθρώπους στο δρόμο, θα λες καλημέρα κι από μένα. Κι όταν πίνεις κρασί θα πίνεις κρασί κι από μένα. Κι όταν ακούς τον παφλασμό των κυμάτων, θα τον ακούς και για μένα. Κι όταν ακούς τον άνεμο, να περνάει μέσα από τα φύλλα, κι ακούς το θρόισμα του ανέμου, θα το ακούς και για μένα. Κι όταν χορεύεις, θα χορεύεις και για μένα!”
Αυτά έλεγε ο Μανώλης Γλέζος στην τελευταία μεγάλη ομιλία του, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του «ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ», το καλοκαίρι του 2017. Κι ένα είναι βέβαιο. Ότι όσο ζούμε δεν θα τον ξεχάσουμε. Δεν μπορεί κανείς να ξεχάσει την Ιστορία - κι ο Μανώλης Γλέζος είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο από την Ιστορία αυτού του τόπου, από την Ιστορία της ελληνικής αριστεράς. Δεν θα ξεχάσουμε τον νεαρό Μανώλη που μαζί με τον Απόστολο Σάντα κατέβασε μια νύχτα του Μαΐου τη σβάστικα από την Ακρόπολη. Δεν θα ξεχάσουμε τον Μανώλη Γλέζο, που όντας φυλακισμένος, εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ το 1951, κήρυξε απεργία πείνας, με αίτημα την αποφυλάκιση των δέκα εκλεγέντων βουλευτών της ΕΔΑ, και πέτυχε να φέρουν πίσω από την εξορία τους επτά.
Δεν θα ξεχάσουμε τον άνθρωπο που ανέλαβε διευθυντής της εφημερίδας μας, της “Αυγής” το 1956. Δεν θα ξεχάσουμε τον Μανώλη Γλέζο που καταδικάστηκε 28 φορές για την πολιτική του δραστηριότητα, από τις οποίες τρεις φορές σε θάνατο και παρέμεινε στις φυλακές και την εξορία επί 16 χρόνια, χωρίς να χάσει τίποτε από τη ζωντάνια του, τη μαχητικότητά του, την αισιοδοξία του. Δεν θα ξεχάσουμε τον δήμαρχο τ’ Απεράθου, τον βουλευτή της ΕΔΑ, τον βουλευτή που εξελέγη με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, τον βουλευτή- και ευρωβουλευτή- του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα ξεχάσουμε ούτε την έμπνευση που χάριζε απλόχερα, ούτε την κριτική του.
Ο δημοσιογράφος και πολιτικός Μανώλης Γλέζος γεννήθηκε στην Απείρανθο της Νάξου στις 9 Σεπτεμβρίου του 1922. Και μας άφησε χτες πλήρης ημερών. Ο πατέρας του Νικόλαος Γλέζος (1892-1924) ήταν δημόσιος υπάλληλος και δημοσιογράφος, ενώ η μητέρα του Ανδρομάχη Ναυπλιώτου (1894-1967) καταγόταν από την Πάρο. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στο χωριό του, όπου τελείωσε το δημοτικό σχολείο.
Το 1935 ήλθε στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά του και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές, δουλεύοντας παράλληλα ως φαρμακοϋπάλληλος. Το 1940 πέτυχε στην ΑΣΟΕΕ. Ήταν ακόμη στα μαθητικά θρανία όταν οργάνωσε την πρώτη του αντιφασιστική ομάδα το 1939 για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς και την αποτίναξη της δικτατορίας του Μεταξά. Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος του 1940 ζήτησε να καταταγεί εθελοντής, αλλά λόγω του νεαρού της ηλικίας του δεν του επετράπη.
Στα χρόνια της ναζιστικής κατοχής ανέπτυξε έντονη απελευθερωτική δράση μέσα από τις γραμμές της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ. Το Μάη του 41 κατέβασε μαζί με τον Απόστολο Σάντα τη χιτλερική σημαία από την Ακρόπολη - προκαλώντας τον παγκόσμιο θαυμασμό- και καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Δέκα μήνες αργότερα, συνελήφθη μαζί με τον Σάντα από τους Γερμανούς και φυλακίστηκε ένα μήνα στις φυλακές Αβέρωφ, όπου βασανίστηκε απάνθρωπα, με αποτέλεσμα να προσβληθεί από φυματίωση πολύ βαριάς μορφής. Το 43 συνελήφθη από τα ιταλικά στρατεύματα κατοχής και παρέμεινε φυλακισμένος τρεις μήνες. Στις 1944 συνελήφθη από συνεργάτες των αρχών κατοχής και παρέμεινε στις φυλακές επτάμισι μήνες, απ' όπου δραπέτευσε το Σεπτέμβρη.
Μετά την απελευθέρωση έπιασε δουλειά στο “Ριζοσπάστη” και από τον Αύγουστο του 1947 έως το κλείσιμο της εφημερίδας ανέλαβε αρχισυντάκτης, εκδότης και διευθυντής. Το 1948 συνελήφθη και παραπέμφθηκε συνολικά σε 28 δίκες για αδικήματα Τύπου. Καταδικάστηκε σε διάφορες ποινές, από τις οποίες μία φορά σε θάνατο, τον Οκτώβριο του 1948. Άλλη μία φορά καταδικάστηκε σε θάνατο, το 1949 για παράβαση του Γ' Ψηφίσματος. Οι θανατικές καταδίκες δεν πραγματοποιήθηκαν, ύστερα από έντονες διαμαρτυρίες της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης. Το 1950 οι θανατικές ποινές μετατράπηκαν σε ισόβια και τελικά αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο 1954.
Πρώτη φορά βουλευτής Αθηνών εξελέγη το 1951 με την ΕΔΑ, αν και φυλακισμένος. Μετά την αποφυλάκισή του εκλέχτηκε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ και ανέλαβε οργανωτικός γραμματέας της. Τον Δεκέμβριο του 1956 ανέλαβε τη διεύθυνση της “Αυγής”. Αυγή». Το 1958 συνελήφθη με την κατηγορία της κατασκοπίας και καταδικάστηκε. Αποφυλακίστηκε το 1962, ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις της ελληνικής και της διεθνούς κοινή γνώμης. Στις εκλογές του 1961 εξελέγη και πάλι βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ, παρά το γεγονός ότι και πάλι βρισκόταν στη φυλακή.
Αμέσως μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 συνελήφθη μαζί με άλλους πολιτικούς ηγέτες και κρατήθηκε στου Γουδή, στο Πικέρμι, στη Γενική Ασφάλεια, στη Γυάρο, στο Παρθένι Λέρου και τέλος στον Ωρωπό, απ' όπου αποφυλακίστηκε το 1971. Συνολικά, ο Μανωλης Γλέζος καταδικάστηκε 28 φορές για την πολιτική του δραστηριότητα, από τις οποίες τρεις φορές σε θάνατο και παρέμεινε στις φυλακές 11 χρόνια και 5 μήνες και άλλα 4 χρόνια και έξι μήνες. Παρέμεινε, δηλαδή, κρατούμενος (φυλακή και εξορία) 16 χρόνια σε όλη τη ζωή του. Το 1968 καταδίκασε την εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία, αποκόπτοντας έτσι τους δεσμούς του με το ΚΚΕ.
Μετά τη Μεταπολίτευση εργάστηκε για την ανασυγκρότηση της ΕΔΑ, της οποίας διετέλεσε γραμματέας ως το 1985 και πρόεδρος από το 1985 έως το 1989. Παράλληλα, συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Το 1981 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών, το 1984 ευρωβουλευτής και το 1985 βουλευτής Β' Πειραιά.
Στις δημοτικές εκλογές του 1986 εξελέγη κοινοτάρχης Απειράνθου, του χωριού όπου γεννήθηκε, και εισήγαγε τον θεσμό της Άμεσης Δημοκρατίας στη λήψη και την εκτέλεση των αποφάσεων. Στις νομαρχιακές εκλογές του 2002 κατήλθε επικεφαλής του συνδυασμού «Ενεργοί Πολίτες» για τη διευρυμένη Νομαρχία Αθηνών-Πειραιώς, που υποστηρίχθηκε από τον Συνασπισμό και εξελέγη νομαρχιακός σύμβουλος, ενώ ο συνδυασμός του συγκέντρωσε το 11% των ψήφων. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Πάρου, επικεφαλής του συνδυασμού «Κίνηση Ενεργών Πολιτών Πάρου».
Επέστρεψε στην κεντρική πολιτική σκηνή το 2012, όταν στις διπλές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Στις 25 Μαΐου του 2014 εξελέγη ευρωβουλευτής με το ΣΥΡΙΖΑ - με βασική αποστολή να κάνει γνωστό στην Ευρώπη το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων στην Ελλάδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ τον πλήγωσε όταν το 2015 αναγκάστηκε να υπογράψει το τρίτο Μνημόνιο- κι έκτοτε του ασκούσε κριτική, ενίοτε σκληρή. Ωστόσο, όπως είχε πει ο Νίκος Βούτσης, για τον Μανώλη Γλέζο, «ως πολιτικός της Αριστεράς είναι ένας πολιτικός που εκπέμπει την ανάγκη για ηγεμονία, για σύνθεση, για ενότητα, για συνύπαρξη, όχι για διχασμό».
Στην ομιλία του εκείνο το καλοκαίρι του 2017 ο ήδη 95χρονος Μανώλης Γλέζος έλεγε στους συντρόφους του: “θα σας κυνηγάει η ύπαρξή μου, για να κάνετε αυτό που πρέπει να κάνετε! Μη νομίζετε ότι θα γλιτώσετε από μένα ποτέ.“
