Πόσες φορές δεν έχουμε χάσει κάποιο προσωπικό αντικείμενο, πολύ αγαπημένο και η μαμά μας έφτιαχνε φανουρόπιτα για να το βρούμε; Αν όχι πολλές, σίγουρα μία φορά στη ζωή του έχει τάξει κανείς φανουρόπιτα στον Άγιο Φανούριο, για να του «φανερώσει» αυτό που έχασε. Πότε όμως ξεκίνησε αυτό το έθιμο και γιατί;

Για την ζωή του Αγίου Φανουρίου, τον οποίο τιμάμε με αυτή τη νηστίσιμη πίτα, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μαρτυρίες. Κατά την παράδοση, η πίτα φτιάχνεται για να σωθεί η μητέρα του αγίου, η οποία ήταν μία σκληρή, αμαρτωλή γυναίκα. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γράφει με αυτή την αφορμή ότι όποιος επικαλείται τον Άγιο Φανούριο πρέπει πάντα να λέει «Θεός σχωρέσ’ τη μητέρα του Αγίου Φανουρίου. Θεός σχωρέσ’ την».

Έτσι, στις 27 Αυγούστου που τιμάται ο Άγιος Φανούριος, συνηθίζεται οι νοικοκυρές να φτιάχνουν φανουρόπιτες, τις οποίες μοιράζουν στη γειτονιά αφού ευλογηθούν πρώτα από την εκκλησία. Με το πέρασμα των χρόνων, καθιερώθηκε να φτιάχνουμε φανουρόπιτα για να βρούμε κάτι που χάσαμε. Πολλοί, εξάλλου, συνδέουν αυτή την ιδιότητα του Αγίου Φανουρίου και της πίτας με το όνομα του Αγίου, που προκύπτει από το ρήμα «φαίνω» που σημαίνει αποκαλύπτω. Τη δύναμη που αποδίδεται στην πίτα έρχονται να ενισχύσουν και τα υλικά της, τα οποία είναι πάντοτε 7 ή 9, καθώς οι συγκεκριμένοι αριθμοί ανήκουν στους λεγόμενους ιερούς αριθμούς ήδη από την εποχή των Πυθαγορείων.

Και όπως συμβαίνει με όλα τα έθιμα, σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν παραλλαγές της παράδοσης. Στην Κρήτη, την Κύπρο, τη Σκιάθο, τη Φλώρινα και άλλες περιοχές, η φανουρόπιτα φτιάχνεται για να βρουν οι ανύπαντρες κόρες γαμπρό. Άλλοι πιστεύουν ότι φέρνει καλοτυχία και φωτίζει τον δρόμο της ζωής του καθενός. Λέγεται ακόμη ότι ο Άγιος Φανούριος προστατεύει τους αγρότες φανερώνοντας τα κλεμμένα ζώα. Αν λοιπόν θέλετε να σας φανερώσει ο Άγιος Φανούριος το αγαπημένο σας κόσμημα που σας είχε δώσει η γιαγιά σας, να σας βγάλει από ένα αδιέξοδο, ή ακόμη να βρείτε τον έρωτα της ζωής σας, φτιάξτε μια φανουρόπιτα, ευλογήστε την στην εκκλησία και αναμείνατε για τα αποτελέσματα!

Άννα Ευθυμίου

Η παρακάτω η παραδοσιακή Μικρασιάτικη συνταγή με 9 υλικά:

Υλικά

1 κούπα σπορέλαιο
3 κούπες αλεύρι (που φουσκώνει μόνο του)
1 κούπα ζάχαρη
1 κούπα φυσικό χυμό πορτοκάλι
1 κουταλάκι γλυκού σόδα
1/2 κούπα καρύδι κομμένο μέτριο
1/2 κούπα σταφίδα ξανθή
1/2 κουταλάκι γλυκού γαρίφαλο
3/4 κουταλάκι γλυκού κανέλα

Εκτέλεση

Χτυπάμε το λάδι μαζί με τη ζάχαρη μέχρι να λιώσει όσο περισσότερο γίνεται η ζάχαρη. Σε αυτό το μείγμα ρίχνουμε το πορτοκάλι που έχουμε διαλύσει τη σόδα. Συνεχίζουμε το χτύπημα για 3-4 λεπτά. (Σε αυτό το στάδιο αν θέλουμε χρησιμοποιούμε μίξερ).
Σε ένα μπολ έχουμε βάλει το αλεύρι μαζί με το γαρύφαλλο, την κανέλα, το καρύδι και τη σταφίδα Ανακατεύουμε με αναδευτήρα ή με κουτάλι το μείγμα.
Σε λαδωμένο ταψάκι νούμερο 28 απλώνουμε το μείγμα.
Βάζουμε το ταψί σε προθερμασμένο φούρνο στους 160-170 βαθμούς, ανάλογα τον φούρνο (ψήνεται και σε αντίσταση και σε αέρα) για 40-60 λεπτά.
Αφήνουμε τη φανουρόπιτα να κρυώσει και μετά την κόβουμε.