Να τα ονομάσω παράδοξα; Να τα ονομάσω ανατρεπτικά; Να τα ονομάσω αφύσικα;
Όπως κι αν τα ονομάσω, είναι τα δολώματα, που χωρίς να μας γεμίζουν το μάτι εκ πρώτης όψεως και ενώ δεν φαίνεται να έχουν κάποια σχέση με τη θάλασσα και τις διατροφικές συνήθειες των ψαριών, αποτελούν εξαιρετικά εδέσματα και όπλο στα χέρια και τα αγκίστρια του ψαρά για καλές ψαριές.
Ένα από αυτά είναι το κρέας γενικότερα, με επικρατέστερο το στήθος του κοτόπουλου.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Πάνε περίπου 25 χρόνια, όταν ένας καλός φίλος και εξαίρετος ψαροντουφεκάς μου διηγήθηκε μια ιστορία του, που έμελλε να αλλάξει την μέχρι τότε θεώρησή μου περί καλών δολωμάτων.
Βλέπετε την εποχή εκείνη, δέσποζαν στους χώρους των ψαράδων, η γαρίδα, τα ζυμάρια και τα διαφόρων λογιών ψαροδόλια.
Εγώ εκείνη την περίοδο εκτός των άλλων συνηθισμένων δολωμάτων της εποχής, χρησιμοποιούσα το τυρί edamγια το ψάρεμα του σαργού, με πολύ μεγάλη επιτυχία.
Το έκοβα σε κυβάκια και το ψάρευα μόνο στο απίκο, διότι μόνο εκεί μπορούσε να κρατηθεί στο αγκίστρι και να μην φύγει κατά την ρίψη.
Ο φίλος μου λοιπόν ο Γιώργος, μου εξιστόρησε, πως σε μια από τις βουτιές του στο τελευταίο ταξίδι του στη Σύμη αντίκρισε στον βυθό το μεγαλύτερο κοπάδι σαργών που είχε δει ποτέ του.
"Η θάλασσα ασήμισε από τον πάτο μέχρι τα μεσόνερα και τα ψάρια φαινότανε να σβουράνε με μανία γύρω από ένα συγκεκριμένο σημείο.
Πλησιάζω και τι να δω!! Ένας γάιδαρος ψόφιος μέσα στη θάλασσα και οι σαργοί να τον τρώνε χωρίς καν να τρομάξουν από την παρουσία μου."
Αηδιαστικό αλλά και εντυπωσιακό ταυτόχρονα, το αγαπημένο μου ψάρι να τρώει με τέτοια μανία τον γάιδαρο;
Το γεγονός κρατήθηκε στη μνήμη μου και αναβίωσε, όταν σε ένα παραλιακό πάρτι με σουβλάκια και μπύρες, τίποτα δεν τιμούσε τη γαρίδα και το edam, που επέμενα να προσφέρω στα σαργουδάκια παρά το κράξιμο της παρέας που διασκέδαζε.
Τίποτα μέχρι που στο μυαλό μου ήρθε ο γάιδαρος!!!
Τι γάιδαρος τι σουβλάκι σκέφτηκα και εν μέσω χλεύης και πειραγμάτων από την παρέα, δόλωσα και έριξα.
Οι 2 μισόκιλοι σαργοί, που πολύ σύντομα μαγάριζαν με ψαρίλα την ψησταριά, ήταν η απαρχή να ενταχθεί και να αποτελέσει την κύρια προτίμησή μου ως δόλωμα το κρέας.
Κρέας σε πολλές παραλλαγές.
Συκώτι με πολύ αίμα, ψαρονέφρι μαλακό και χωρίς ίνες, καρδιά χοίρου, μπούτι χοιρινό κ.α , μέχρι και φιλέτο μοσχάρι χρησιμοποιούσα βουτηγμένο σε λάδι, σε μουρουνέλαιο, σε άλμη φέτας, σε ζουμί από σαρδέλλες.
Η χλεύη της προβλήτας κατάντησα, μέχρι την χρονική στιγμή βέβαια που έβγαινε το πρώτο ψάρι και η χλεύη γινόταν απορία και η απορία θαυμασμός, όταν ακολουθούσαν κι άλλα και γέμιζα το καλάθι.
Μέσα από τους πολλούς πειραματισμούς, δοκίμασα και το πολύ μαλακό, γλοιώδες και εκ πρώτης όψεως δεύτερης κατηγορίας φτωχικό κοτοπουλάκι.
Έχουμε μπει ήδη στην περίοδο των δολωματάδων και των σκουλικιών, του φαραώ, του αμερικάνου του μονοδολιού και των λοιπών αξιόλογων και πανάκριβων δολωμάτων.
Να υποθέσω ότι στα υπόλοιπα μέρη την Ελλάδας, τα δολώματα αυτά τα χρησιμοποιούσαν από τα παλιά τα χρόνια, ιδιαίτερα τον φαραώ, το μονοδόλι και τη μάνα, που ευδοκιμούν σε άλλα μέρη.
Εδώ στη Ρόδο τα γνωρίσαμε στα μέσα της δεκαετίας του ενενήντα και μπορώ να πω ότι ρίζωσαν καλά στη συνείδηση αλλά και τη τσέπη μας!
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΞΗΓΗΣΗ
Διάβαζα ένα κείμενο του οποίου τα στοιχεία συνέλεξε με μεγάλη επιμέλεια ο Κωστής Μανουράς και παρουσίασε πριν από μερικά χρόνια στο psarema.gr, για το πως λειτουργούν οι τροφικές φερορμόνες στον οργανισμο του ψαριού...
Aυτό εν ολίγης που διάβασα ήταν ότι το ψάρι επειδή διακατέχεται απο ένα πολύ οξύ νευρικό σύστημα , έχει τάση όταν του δημιουργείτε η αίσθηση της πείνας (έκκριση φερορμόνων), να παθαίνει κρίσης φρενίασης και να τρώει οτιδήποτε μπορεί να περιέχει θρεπτικές ουσίες ικανές να του ικανοποιήσουν το αίσθημα της όρεξης.
Αυτό μεταφράζεται ότι το κοτόπουλο όντας κρέας που περιέχει πρωτείνες, σίδηρο, βιταμίνες ομάδας Β και μη-κορεσμένο λίπος κλπ, δηλαδή περιέχει συστατικά που είναι στην βασική διατροφή του ψαριού.
Το οπτικό ερέθισμα του ψαριού σε τέτοιες κρίσεις είναι μειωμένο και λειτουργεί περισσότερο η όσφρηση αλλά κ κάποιες άλλες εξίσου.
OΣαργός και γενικά όλα τα σπαροειδή λόγο της φυσιολογίας του σώματος του και του τρόπου ζωής που κάνει, έχει μεγάλες ανάγκες απο Βιταμίνες τύπου Β που περιέχει θειαμίνη ή ανευρίνη.
Ο Σαργός έχει μεγάλες ανάγκες ιδιαίτερα απο βιταμίνη Β1.
Ονομάζεται και βιταμίνη της όρεξης, γιατί συνδέεται χημικά με την πέψη και την αφομοίωση των τροφών (υδανθράκων-λιπών-πρωτεϊνών) μέσα στο σώμα.
Δρα σαν συνένζυμο βοηθά στην μετατροπή των σύνθετων υδατανθράκων σε γλυκόζη και την διάσπαση της γλυκόζης σε ΑΤΡ και είναι απαραίτητη ακόμη και για τον μεταβολισμό των νευρικών κυττάρων.
Επίσης η Β1 περιέχει Ριβοφλαβίνη, που θεωρείται ότι είναι συστατικό της χρωστικής του αμψιβληστροειδούς των οφθαλμών(και ώς γνωστό ο Σαργός είναι ψάρι με πολύ οξεία όραση.
Επιπλέον ο οργανισμός του Σαργού χρειάζεται την βιταμίνη B6 που η σύσταση της είναι η πυριδοξίνη, η πυριδοξίνη παίρνει μέρος σε μεγάλο αριθμό φυσιολογικών λειτουργιών του οργανισμού και ιδιαίτερα στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών (συνδέστε το αυτό με την ανάγκη για πρωτείνη που περιέχει το κοτόπουλο και πως την μεταβολίζει) καθώς οι ανάγκες σε Βιταμίνη Β6 ανεβαίνουν με την λήψη των πρωτεϊνών!
Η Βιταμίνη Β7 (Ινοσιτόλη) την βρίσκουμε εμείς σαν άνθρωποι στον κροκό του αυγού (άρα και στον οργανισμό του κοτόπουλου), στα όσπρια και στα ψάρια, μιας και ο Σαργός αλλά και τα άλλα ψάρια την έχουν ανάγκη για την πέψη.
Το κοτόπουλό επίσης περιέχει βιταμίνη Β9 (φολικό εξύ), το οποίο μετά την απορρόφηση του αλλάζει μορφή με μια σειρά από αναγωγικές αντιδράσεις, οι οποίες απαιτούν νιασίνη και τελικά σχηματίζονται τουλάχιστον 5 μορφές συνενζύμων.
Τα συνένζυμα αυτά είναι υπεύθυνα για εξής σημαντικές λειτουργίες-αντιδράσεις :
Το σχηματισμό των πουρινών και των πυριμιδινών που, με την σειρά τους, απαιτούνται για την σύνθεση των νουκλεϊνικών οξέων DNAκαι RNA, τα οποία είναι τόσο ζωτικά για τους πυρήνες όλων των κυττάρων του ζώντος οργανισμού.
Αυτή η δράση του φυλλικού οξέος εξηγεί το σημαντικό ρόλο του στη διαίρεση του κυττάρου και στην αναπαραγωγή.
Η μεγάλες ποσότητες φυλλικού οξέος επίσης όσο αφορά την αναπαραγωγή ευθύνονται για την μεγάλη ικανότητα αναπαραγωγής.
Εγώ τι μπορώ να προσθέσω σε αυτή την εκπληκτική έρευνα του Κωστή;
Το μόνο που ξέρω είναι ότι οι σαργοί τρώνε το κοτόπουλο σας τρελοί και είναι το κορυφαίο μακράν δόλωμα για αυτό το ψάρι.
Γιώργος Σάββενας για το Sargomania
