Ημέρα Τιμής και Μνήμης για τους Δεκατέσσερις εκτελεσθέντες συμπατριώτες μας
23 Φεβρουαρίου 1943. Μαζική και άναδρη εκτέλεση Δεκατεσσάρων αρρένων συμπολιτών μας από εκτελεστικό απόσπασμα των γερμανικών δυνάμεων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι κατοχικές δυνάμεις κατηγόρησαν τα θύματα ότι λεηλάτησαν υλικό του γερμανικού στρατού που ξεβράστηκε στις ακτές από το βυθισμένο εμπορικό πλοίο SS Artemis Pitta, το οποίο βύθισαν συμμαχικά αεροσκάφη.
Καθώς παρατηρήθηκε ότι ξεβράζονταν αρκετά αντικείμενα από το ναυάγιο (με σημαντικότερο από αυτά να είναι τα βαρέλια), πολλοί ντόπιοι πήγαν στην παραλία προσπαθώντας να βρουν κάτι που θα τους χρησίμευε. Ήταν σύνηθες φαινόμενο να ξεβράζονται αντικείμενα από πλοία που βυθίζονταν στο Αιγαίο, με τους ντόπιους να τα συλλέγουν χωρίς κάποια αντίδραση από τους Γερμανούς. Ωστόσο, τα βαρέλια περιείχαν πετρέλαιο, όντας πολύ σημαντικά για τους Γερμανούς. Έτσι δεν ανέχτηκαν την συλλογή τους από τους ντόπιους.
Στις 23 Φεβρουαρίου, οι Δεκατέσσερις συμπολίτες μας μεταφέρθηκαν στην παραλία της Αλυκής και εκτελέστηκαν. Τη διαταγή για την εκτέλεση των κρατουμένων υπέγραψε ο Χανς Καβελμάχερ (ο ναυτικός διοικητής της Μήλου), “Διότι ελαφυραγώγησαν και έκλεψαν εκ του ατμοπλοίου 《Άρτεμις 》είδη ανήκοντα εις το γερμανικόν στρατόν”.
Το αποτρόπαιο εκείνο γεγονός ορίσθηκε να τιμάται τοπικά την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου κάθε έτους, ως μαρτυρική Ημέρα για τους Δεκατέσσερις εκτελεσθέντες συμπατριώτες μας, ένα από τα χειρότερα γεγονότα στην κατοχική ιστορία του νησιού μας, κατά την περίοδο 1941-1944.
Σήμερα, Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2021, ως ελάχιστος φόρος τιμής των Ηρώων συμπατριωτών μας, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του μνημείου των πεσόντων μας και ακολούθησε κατάθεση στεφάνων.
Δυστυχώς, όμως, λόγω της πανδημικής κατάστασης που αντιμετωπίζουμε, ήταν ανέφικτο να δώσουμε στην ημέρα αυτή τη λαμπρότητα που της αξίζει.
Είναι σίγουρα επιθυμία όλων μας να εορταστεί, όπως αρμόζει, η Ημέρα Τιμής και Μνήμης των Δεκατεσσάρων Ηρώων μας την ερχόμενη χρονιά.
Ευχόμαστε να είμαστε όλοι ενωμένοι και οπλισμένοι με υπομονή, αυτή τη φορά για τον δικό μας αγώνα, κατά της πανδημίας.
Δήμος Μήλου
