Υπόσκαφα σπίτια μέσα στον βράχο, το ένα κάτω από το άλλο ή κάτω από αυλές και δρόμους. Σπίτια που εκτείνονται και πάνω σε γειτονικά κτίρια. Δωμάτια σε καμάρες πάνω από σοκάκια. Μεγάλες εγκαταλελειμμένες αγροτικές εκτάσεις, σε πολλές από τις οποίες ο χρόνος έχει σβήσει τα παλιά όρια, όπως τις πεζούλες και τις ξερολιθιές. Οι Κυκλάδες δεν έχουν μόνο τις δικές τους ομορφιές, αλλά και τις δικές τους ιδιαιτερότητες ως προς την ιδιοκτησία, η καταγραφή της οποίας στο κτηματολόγιο θα ξεκινήσει στις αρχές Ιουνίου. Τους πολίτες και επαγγελματίες θα υποστηρίξει ένα εντυπωσιακό σύστημα απεικόνισης, που περιλαμβάνει πανοραμικές λήψεις, λήψεις 360 μοιρών και προκαταρκτική απεικόνιση οικοπέδων.

Τον Ιούνιο λοιπόν θα ξεκινήσει η συλλογή δηλώσεων ιδιοκτησίας σε δύο από τις πέντε περιοχές της χώρας που έμειναν γνωστές ως «ορφανές», επειδή καθυστέρησαν πάρα πολύ να ανατεθούν από την «Ελληνικό Κτηματολόγιο» λόγω δικαστικών προσφυγών. Πρόκειται για τις Κυκλάδες και το Ρέθυμνο, ενώ θα ακολουθήσουν τον Σεπτέμβριο ακόμα δύο, το υπόλοιπο Ηράκλειο και τα Χανιά. Πιο συγκεκριμένα:

Στις Κυκλάδες, η κτηματογράφηση αφορά 21 νησιά. Εκτιμάται ότι θα συλλεγούν 628.000 νέα δικαιώματα.

• Στην Κρήτη συνολικά είχε εκτιμηθεί ότι υπάρχουν 3,6 εκατ. δικαιώματα. Από αυτά, κτηματογραφείται ήδη το 60%, στο Λασίθι (έχει συλλεγεί το 84% των εκτιμώμενων 456.000 δικαιωμάτων) και στη μισή περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου (έχει συλλεγεί το 79%, από τα 642.000 δικαιώματα).

• Στο Ρέθυμνο εκτιμάται ότι θα συλλεγούν 376.000 δικαιώματα ιδιοκτησίας. Κατά το παρελθόν έχουν κτηματογραφηθεί 12 προκαποδιστριακοί δήμοι (Ρεθύμνης, Αδελέ, Αργυρουπόλεως, Αρμενών, Ατσιπόπουλου, Γερανίου, Επισκοπής, Μαρουλά, Πασίων, Πρινέ, Ρουσσοσπιτίου και Χρομοναστηρίου).

• Στη μισή περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου εκτιμάται ότι υφίστανται 701.000 ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Εχει στο παρελθόν κτηματογραφηθεί ο Δήμος Ηρακλείου.

• Τέλος, στα Χανιά εκτιμάται ότι θα συλλεγούν 570.000 ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Στο παρελθόν έχουν κτηματογραφηθεί 7 προκαποδιστριακοί δήμοι (Χανίων, Σούδας, Κουνουπιδιανών, Μουρνιών, Νέας Κυδωνίας, Νεροκούρου, Περιβολίων).

Σύμφωνα με την «Ελληνικό Κτηματολόγιο», οι νέες συμβάσεις θα ανεβάσουν έως το τέλος του έτους τα συλλεχθέντα δικαιώματα κοντά στο 90% του συνόλου της χώρας. Η τελευταία από τις «ορφανές» μελέτες κτηματογράφησης, που δεν έχει ακόμα ανατεθεί (εκκρεμεί από το 2016) αφορά την Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία. Στα μέσα Ιουνίου θα κριθούν τα ασφαλιστικά μέτρα που άσκησε ο ένας από τους δύο υποψήφιους αναδόχους και εάν απορριφθούν, τότε η «Ελληνικό Κτηματολόγιο» θα προχωρήσει στο άνοιγμα των οικονομικών προσφορών και την ανάδειξη μειοδότη. Σε αντίθετη περίπτωση… έπεται δικαστική συνέχεια.

Στις Κυκλάδες, πάντως, οι ιδιαιτερότητες είναι πολλές. Υπό κτηματογράφηση βρίσκονται πλέον 17 ολόκληρα νησιά (Αμοργός, Ανάφη, Ανδρος, Δονούσα, Ηρακλειά, Θηρασιά, Ιος, Κέα, Κουφονήσια, Κύθνος, Νάξος, Πάρος, Σέριφος, Σίκινος, Σχοινούσα, Τήνος, Φολέγανδρος) και το υπόλοιπο τριών νησιών (στη Μήλο η κοινότητα Αδάμαντα, στη Μύκονο η Ανω Μερά και στη Σαντορίνη τα διαμερίσματα Θήρας, Βόθωνος, Βουρβουλού, Καρτεράδου, Ημεροβιγλίου, Οίας, Μεσαριάς, Εξω Γωνιάς). Και παρότι στις Κυκλάδες γενικά θεωρείται ότι οι πολίτες έχουν τακτοποιημένα τα ιδιοκτησιακά τους (κυρίως στις παραθαλάσσιες περιοχές, λόγω οικονομικού ενδιαφέροντος), υπάρχουν πολλές ιδιαιτερότητες. Οπως εξηγεί ο Κυριάκος Σαββίδης, επικεφαλής της εταιρείας «Γεωανάλυση» (που έχει αναλάβει το έργο) από νομικής άποψης οι περιπτώσεις αυτές ονομάζονται «ειδικά ιδιοκτησιακά αντικείμενα», καθώς ο ιδιοκτήτης του εδάφους δεν είναι απαραίτητα και ο ιδιοκτήτης των κτισμάτων που ανεγέρθηκαν σε αυτό.

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι:

• Τα υπόσκαφα κτίρια, τα παραδοσιακά λαξευμένα στον βράχο σπίτια τα οποία εκτείνονται κάτω από άλλο κομμάτι γης ή δρόμο, με μηδενικό ποσοστό κυριότητας επί του εδάφους.

• Τα ανώγεια, ακίνητα που εκτείνονται πάνω από άλλο γεωτεμάχιο.

• Τα κατώγια, στα οποία ο «αέρας» (όλος ή τμήμα) ανήκει σε άλλο ιδιοκτήτη (ανώγειο).

• Οι καμάρες, δωμάτια ανάμεσα σε κτίσματα.

Ο ανάδοχος θα λειτουργήσει οκτώ γραφεία κτηματογράφησης (Ανδρος, Κέα, Σέριφος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Σαντορίνη, Τήνος) και από ένα στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Επιπλέον θα λειτουργήσει γραφεία ενημέρωσης στα κοινοτικά γραφεία όλων των υπόλοιπων νησιών, τα οποία θα δέχονται κανονικά και την υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας. «Θέλουμε οι πολίτες να διευκολυνθούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Για αυτό θα υπάρχει ένα σημείο σε κάθε νησί όπου θα μπορούν να απευθυνθούν. Επιπλέον, θα δοθούν δύο τηλεφωνικές γραμμές στις οποίες οι πολίτες θα μπορούν να μιλούν με δικηγόρο και μετά να λάβουν sms με τα απαραίτητα δικαιολογητικά», λέει ο κ. Σαββίδης.

Το πιο εντυπωσιακό όμως στην προεργασία της κτηματογράφησης των Κυκλάδων είναι το υλικό που παρέχει υποστηρικτικά στην ιστοσελίδα της η «Γεωανάλυση» (www.kthma.gr). «Το καλοκαίρι του 2020 οι ομάδες μας σάρωσαν όλα τα νησιά. Κατέγραψαν με κάμερες 360 μοιρών και drones (ακρίβειας 10 εκατοστών) όλους τους παραδοσιακούς οικισμούς των Κυκλάδων και με ειδική κάμερα επάνω σε αυτοκίνητο (τοπογραφικής ακρίβειας 5 εκατοστών) όλες τις εκτός σχεδίου περιοχές. Το αποτέλεσμα είναι ότι, εκτός από τους ορθοφωτοχάρτες που προσφέρει το κτηματολόγιο, ο πολίτης που θέλει να εντοπίσει την περιουσία του θα μπορεί να “περπατήσει” τα σοκάκια (όπως το google street), να δει πανοραμικές φωτογραφίες ή πλάγιες όψεις κτιρίων, να προσανατολιστεί με σημεία ενδιαφέροντος και τοπωνύμια», λέει ο κ. Σαββίδης. «Για τις εκτός σχεδίου περιοχές έχει γίνει μια προκαταρκτική (προφανώς ενδεικτική) οριοθέτηση των οικοπέδων με βάση δρόμους, ξερολιθιές και καλλιέργειες. Τέλος, επειδή εργαστήκαμε πόρτα πόρτα, έχουμε μια μεγάλη βάση δεδομένων με πραγματικά ονόματα ανά ιδιοκτησία (περίπου το 95% για τους οικισμούς και το 50% για τις εκτός σχεδίου), ώστε αν κάποιος επισκεφθεί τα γραφεία κτηματογράφησης να μπορεί να αναζητήσει την περιουσία του και με βάση το επίθετό του (η υπηρεσία αυτή προφανώς δεν μπορεί να προσφερθεί μέσω Ιντερνετ, για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων). Πρόκειται για συστήματα που αναπτύξαμε με δικούς μας πόρους και τα οποία σε άλλες περιοχές που αναλάβαμε στο παρελθόν βοήθησαν στην καταγραφή πολύ υψηλού ποσοστού των ιδιοκτησιών».

Ενημερωτικό υλικό πόρτα πόρτα

Περί τα μέσα Ιουνίου αναμένεται να ξεκινήσει η συλλογή δηλώσεων στο Ρέθυμνο. Οπως εξηγεί ο Γιώργος Δημητρίου της εταιρείας «Χωρομετρία» (που έχει αναλάβει το έργο), θα λειτουργήσουν στην περιφερειακή ενότητα τέσσερα γραφεία κτηματογράφησης: στο Σπήλι (για την περιοχή Αγίου Βασιλείου), στον Φουρφουρά (για το Αμάρι), στο Πέραμα (για τον Μυλοπόταμο) και στα Ανώγεια (υπενθυμίζεται ότι η πόλη του Ρεθύμνου έχει ήδη κτηματογραφηθεί στο παρελθόν). Επιπλέον δηλώσεις θα γίνονται δεκτές και σε χώρο που θα καθοριστεί στην Αθήνα.

Παράλληλα, θα δημιουργηθούν γραφεία ενημέρωσης σε κάθε προκαποδιστριακό δήμο. «Από τον Ιούνιο θα ξεκινήσουμε να διανέμουμε πόρτα πόρτα ενημερωτικό υλικό σε όλα τα χωριά (περίπου 150). Γενικώς η συμμετοχή του κόσμου στο κτηματολόγιο στην Κρήτη είναι υψηλή. Το μόνο που μας ανησυχεί είναι μήπως επηρεαστεί η πορεία του έργου από τα ζητήματα που έχουν δημιουργηθεί με τους δασικούς χάρτες», λέει ο κ. Δημητρίου. «Ειδικά στα νότια του νομού επικρατεί μεγάλη αναταραχή».

Πηγή: kathimerini.gr