Το Σάββατο 2 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στον προαύλιο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου η παρουσίαση του βιβλίου του Σταμάτη Σκαμπαρδώνη «Τα Φαναράκια του Αιγαίου».Ο πολύ δυνατός βοριάς και το φθινοπωρινό αγιάζι δεν εμπόδισε τα "Φαναράκια του Αιγαίου"  από τις Εκδόσεις Εύμαρος σε εικονογράφηση της Άλκηστις Οικονομοπούλου, να φωτίσουν και το προαύλιο του Αρχαιολογικού Μουσείου Μήλου. Μια πολύ "ζεστή" και συγκινητική βραδιά.Το βιβλίο παρουσίασαν οι εκπαιδευτικοί Ελένη Μωραΐτη και  Γιάννης Παναγιώτου διευθυντής του Δ.Σ Αδάμαντα.

 Η Ελένη Μωραΐτη μεταξύ των άλλων ανέφερε τα εξής: «Το βιβλίο είναι μια κατάθεση ψυχής του δασκάλου, συγγραφέα και Δημοτικού Συμβούλου στο Δήμο της Γλυφάδας, Σταμάτη Σκαμπαρδώνη. Θέμα του είναι οι πανανθρώπινες αξίες: αγάπη, ανθρωπιά, αλληλεγγύη, ειρήνη. Με έναν εύληπτο τρόπο, ο συγγραφέας εμπλέκει πρόσωπα και μπουκάλια για να φωτίσει όχι μόνο τις σκοτεινές, αλλά και τις όμορφες πλευρές του παγκόσμιου φαινόμενου της προσφυγιάς. Και λέω όμορφες γιατί ποιος δε θυμάται τη γιαγιά – Μαρίτσα και τη συγκίνηση που προκάλεσε η φωτογραφία με το μωρό- προσφυγάκι στην αγκαλιά της να το ταΐζει γάλα με το μπιμπερό. «Εμείς παιδάκι μου ζήσαμε την προσφυγιά, και τους νιώθουμε σαν να είναι παιδιά μας». Σε αυτήν την όμορφη φιγούρα αφιέρωσε ο Σταμάτης το βιβλίο του. Και μπορεί η Συκαμιά της Λέσβου να είναι μακριά μας, αλλά πόσο επίκαιρο μπορεί να είναι και να παραμένει αυτό το βιβλίο, όταν τον προηγούμενο μήνα, 130 άνθρωποι στοιβαγμένοι σε ένα σαπιοκάραβο, ξεβράστηκαν στην παραλία της δικής μας Αγίας Κυριακής. Αυτό το θέμα που ίσως  κάποιοι  δεν θέλουν να το συζητούν ή ακόμα μπορεί και να το απεχθάνονται, διάλεξε ο Σταμάτης. Γιατί το αντιμετώπισε και το αντιμετωπίσαμε και στον Πειραιά και στο Ελληνικό και στο κέντρο της Αθήνας, σε όλη την Ελλάδα, σε όλη την Ευρώπη. Γιατί δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια, και γιατί ως άνθρωποι, αλλά κυρίως ως εκπαιδευτικοί, έχουμε το καθήκον, ένα από τα καθήκοντά μας είναι, να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές μας, τα παιδιά μας. Και το όνομα του πρωταγωνιστή (Οδυσσέας) προφανώς δεν είναι τυχαίο….»

Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Γιάννης Παναγιώτου ξεκινώντας την παρέμβασή του με ένα σχόλιο του Καζαντζάκη περί αλήθειας. «Ο Νίκος Καζαντζάκης είχε αναρωτηθεί: Υπάρχει τίποτε πιο αληθινό από την αλήθεια; Για να απαντήσει αμέσως: Ναι, το παραμύθι. Αυτό δίνει νόημα αθάνατο στην εφήμερη αλήθεια. Ένα τέτοιο παραμύθι έγραψε ο φίλος και συνάδελφος Σταμάτης Σκαμπαρδώνης. Για τις αλήθειες της ζωής. Της ζωής που ταξιδεύει στα νερά του Αιγαίου, παλεύοντας να σωθεί. Άλλοτε το κύμα την οδηγεί στη Συκαμιά της Λέσβου και άλλοτε την ξεβράζει στην Αγία Κυριακή της Μήλου. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στη γιαγιά Μαρίτσα, τη γιαγιά σύμβολο αλληλεγγύης και ανθρωπιάς, που βοήθησε τους πρόσφυγες που έφταναν στη Σκάλα Συκαμιάς. Παιδί προσφύγων η ίδια αποτέλεσε μαζί με πολλούς άλλους συμπατριώτες της, τα «φαναράκια» που τους έδειξαν το δρόμο για μια καινούρια αρχή, για μια νέα ζωή. Κι επειδή όλοι μας «ζούμε κάτω από τον ίδιο ουρανό, αλλά δεν έχουμε όλοι τον ίδιο ορίζοντα», σύμφωνα με τον Αντενάουερ, η ιστορία του Σκαμπαρδώνη με τον μικρό Οδυσσέα, δείχνει στα παιδιά, πώς να γίνονται φωτεινά φαναράκια σε ναυαγισμένες ψυχές…Ο Οδυσσέας, ο ήρωας του βιβλίου, ζωντανεύει τα μπουκάλια που βρίσκονται στο υπόγειο του σπιτιού του και από κοινού, οργανώνουν μια αποστολή υποδοχής των προσφύγων στη Λέσβο, προσφέροντάς τους ως ανεκτίμητα δώρα, την ειρήνη, τη φιλία και την αλληλεγγύη. Στην εκστρατεία αγάπης συμμετέχουν οι συμμαθητές του Οδυσσέα, οι ψαράδες της Συκαμιάς και πολλοί απλοί άνθρωποι, προσφέροντας τρόφιμα, φάρμακα, ρούχα αλλά προπάντων αγάπη και μια μεγάλη αγκαλιά που μπορεί να χωρέσει όλο τον πόνο και την απόγνωση της προσφυγιάς! Εξάλλου ζούμε σε μια πατρίδα που ξέρει από πρώτο χέρι τι θα πει διωγμός, ξενιτιά και προσφυγιά…»

Ο συγγραφέας Σταμάτης Σκαμπαρδώνης αφού ευχαρίστησε όλους για την παρουσία τους μίλησε με συγκίνηση για τα χρόνια που ήταν δάσκαλος στη Μήλο, για τη ζεστασιά και τη φιλοξενία των κατοίκων που θα μείνουν για πάντα χαραγμένα στη μνήμη του. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα ερεθίσματα που τον κέντρισαν να γράψει «Τα Φαναράκια του Αιγαίου. «Πριν πολλά χρόνια, στα πλαίσια ενός εκπαιδευτικού υλικού για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, είχα ξεκινήσει να γράφω μία ιστορία με “πρωταγωνιστές” ανακυκλώσιμα μπουκάλια. Ο προσανατολισμός μου τότε ήταν κυρίως να ευαισθητοποιήσω τους μαθητές μου για το περιβάλλον. Είχα επιλέξει τα μπουκάλια για την ανθεκτικότητα τους και για το ότι μπορούν να πάρουν πολλές μορφές και να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά. Όταν όμως το 2014 -15 άρχισαν οι μαζικές προσφυγικές ροές και ζήσαμε όλοι από κοντά τους πρόσφυγες που έρχονταν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στη Μυτιλήνη (Λέσβο) αλλά και στον προσωρινό καταυλισμό δίπλα μας στο Ελληνικό, άρχισα να διαμορφώνω στο μυαλό μου την ιστορία με τα μπουκάλια με άλλο περιεχόμενο. Να ενσαρκώνονται μία ανθρώπινη διάσταση, να μεταμορφώνονται και να μπαίνουν κι αυτά στον αγώνα για ειρήνη και αλληλεγγύη…..Τα Φαναράκια του Αιγαίου είναι για μένα το φωτεινό πρόσωπο της Ελλάδας. Είναι η σπίθα της αγάπης και της αλληλεγγύης που νοιώθουν οι περισσότεροι συνάνθρωποι μας για τους πρόσφυγες. Είναι η φλόγα που κατοικεί στις καρδιές των ανθρώπων για αυτόν που αναγκάστηκε να ξεριζωθεί, να χάσει το σπίτι του, την οικογένεια του και  παλεύει με τα κύματα για να μπορέσει να αναπνεύσει και να επιζήσει….»

Μετά τις τοποθετήσεις ακολούθησε πλούσια συζήτηση και παρεμβάσεις από τους παρευρισκόμενους. Ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος αναφέρθηκε στη φιλία που τον συνδέει με τον συγγραφέα και τόνισε « …Τα "φαναράκια του Αιγαίου" από τις εκδόσεις "Εύμαρος" με τη συγγραφή του Σταμάτη Σκαμπαρδώνη και την εικονογράφηση της Άλκηστης Οικονομοπούλου, μεταφέρουν την ευαισθησία και την αλληλεγγύη των μικρών παιδιών στα προσφυγόπουλα που προσπαθούν μέσα από χιλιάδες δυσκολίες και άμεσο κίνδυνο της ζωής τους να φύγουν από τον πόλεμο και την ακραία φτώχεια. Σίγουρα οι παρουσιάσεις σαν της Μήλου, θα πολλαπλασιαστούν και θα ταξιδέψουν σε πολλά μέρη της Ελλάδας, γιατί η ευαισθησία και η αλληλεγγύη μπροστά σε αυτό το δράμα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς, θα νικήσουν τη μισαλλοδοξία και την απανθρωπιά.»

Την παράσταση έκλεψαν οι μαθητές του που με μια αγκαλιά λουλούδια τον καλωσόρισαν και του θύμισαν τα δυο υπέροχα χρόνια που πέρασαν μαζί στο Δ.Σ Τριοβασάλου τις σχολικές χρονιές 1983-1985. Ο Σταμάτης Σκαμπαρδώνης ανταπέδωσε λέγοντας ότι δεν θα ξεχάσει ποτέ το παιδικό τους χαμόγελο και ότι τα χρόνια της Μήλου ήταν για εκείνο τα πιο όμορφα χρόνια στο σχολείο. Επίσης ευχαρίστησε θερμά τον Δήμο Μήλου για την βοήθεια και την στήριξη.