Χιλιάδες Airbnb και άλλα καταλύματα προς βραχυχρόνια μίσθωση αναμένεται να εξαφανιστούν από τον χάρτη της πόλης της Νέας Υόρκης. Η νομοθεσία, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή την Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου 2023, είναι τόσο αυστηρή που σχεδόν απαγορεύει το Airbnb για πάρα πολλούς οικοδεσπότες και φιλοξενούμενους. Πλέον όλοι οι οικοδεσπότες βραχυχρόνιας μίσθωσης πρέπει να δηλώσουν το ακίνητό τους στις αρχές της πόλης. Αλλά δεν είναι αυτή η μόνη μεγάλη αλλαγή. Πολύ πιο σημαντικό είναι ότι η βραχυχρόνια μίσθωση θα επιτρέπεται μόνο σε σπίτια στα οποία κατοικεί ο οικοδεσπότης και ο οποίος θα πρέπει να είναι παρών, όσο διαμένει ο επισκέπτης στο σπίτι του. Το ανώτατο όριο των επισκεπτών θα είναι 2 άτομα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάποιος δεν μπορεί να ενοικιάσει Airbnb ως ιδιωτικό χώρο, είτε ως κατάλυμα διακοπών είτε για τη διοργάνωση κάποιας εκδήλωσης.
Επισκέπτες αλλά και ντόπιοι πρέπει να ξεχάσουν τα μεγάλα διαμερίσματα κοντά σε μουσεία που προτιμούσαν οι οικογένειες ή τα πολυτελή διαμερίσματα στο κέντρο της πόλης όπου γίνονταν συχνά μπάτσελορ πάρτι. Εκλείπει επίσης η επιλογή για ανθρώπους που έλειπαν συχνά τα Σαββατοκύριακα να βάζουν το σπίτι τους προς ενοικίαση. Ενώ οι πλατφόρμες όπως η Airbnb και η Vrbo μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν, η Airbnb βλέπει τη συγκεκριμένη ρύθμιση ως de facto απαγόρευση της συνέχισης της λειτουργίας της στη Νέα Υόρκη.
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις φέρνουν ηχορύπανση, σκουπίδια και κινδύνους ενώ μπορεί και να διώξουν για οικονομικούς λόγους τους ντόπιους από της γειτονιές τους. Μερικοί ιδιοκτήτες ακινήτων στη Νέα Υόρκη είναι εξαιρετικά εύποροι έχοντας προς εκμίσθωση εκατοντάδες καταλύματα στις πλατφόρμες. Όμως υπάρχουν και ιδιοκτήτες ακινήτων Airbnb που απλά συμπληρώνουν το εισόδημά τους, ενοικιάζοντας το σπίτι τους όσο λείπουν ή έχουν προς εκμίσθωση τον ένα όροφο από μία μεζονέτα προκειμένου να καλύψουν το πολύ μεγάλο κόστος εξυπηρέτησης του δανείου αγοράς του ακινήτου.
Το Airbnb είναι επίσης μια δημοφιλής επιλογή για αρκετούς από τους 66 εκατομμύρια επισκέπτες της παγκόσμιας μητρόπολης, καθώς σε γενικές γραμμές είναι φθηνότερο από ξενοδοχεία και σε μερικές περιπτώσεις είναι ευκολότερο να βρεις εκεί ένα μεγάλο κατάλυμα για αρκετά άτομα. Μόνο το 2022, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις απέφεραν 85 εκατομμύρια δολάρια στη Νέα Υόρκη.
Ενώ πρόκειται για ένα σχετικά μικρό κομμάτι της παγκόσμιας πίτας του Airbnb, οι νέοι κανόνες δείχνουν ότι οι τοπικές αρχές μπορούν μέσω των ρυθμίσεων να εξαφανίσουν εν μία νυκτί τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και να μειώσουν την επιπτώσεις τους σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Και η Νέα Υόρκη είναι μόνο μία από τις πολλές πόλεις σε όλο τον πλανήτη που προσπαθούν να κατευνάσουν το «κυνήγι χρυσού» των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
Κάθε πόλη έχει τη δική της προσέγγιση. Το περιοδικό Wired φέρνει το παράδειγμα του Ντάλας, όπου η βραχυχρόνια μίσθωση επιτρέπεται μόνο σε συγκεκριμένες συνοικίες. Σε άλλες πόλεις, όπως το Σαν Φρανσίσκο, η βραχυχρόνια μίσθωση επιτρέπεται έως 90 ημέρες τον χρόνο. Το αντίστοιχο όριο στο Παρίσι είναι 120 μέρες, στο Άμστερνταμ μόλις 30. Το Μέμφις και η περιοχή του Κεμπέκ στον Καναδά απαιτούν ειδική άδεια για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ενώ το Βερολίνο στο παρελθόν είχε απαγορεύσει σχεδόν ολοκληρωτικά το Airbnb πριν το επιτρέψει ξανά το 2018.
Έως τώρα, οι προσπάθειες της Airbnb να κινηθεί κατά του νέου νόμου έχουν υπάρξει ανεπιτυχείς. Η εταιρεία μήνυσε τον δήμο της Νέας Υόρκης, αλλά τον Αύγουστο το δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς της λέγοντας ότι οι περιορισμοί είναι «απολύτως λογικοί». Η Airbnb δεν ανέφερε το αν θα εφεσιβάλει την απόφαση. Παράλληλα, αρκετοί οικοδεσπότες συναντώνται με αξιωματούχους της πόλης προκειμένου να πετύχουν την αλλαγή της νομοθεσίας, ώστε να διατηρήσουν το δικαίωμα της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
«Οι κανόνες είναι ένα μεγάλο πλήγμα στην τουριστική οικονομία και σε χιλιάδες Νεοϋορκέζους και μικρές επιχειρήσεις που βασίζονται στο εισόδημα από την πλατφόρμα και τα τουριστικά έσοδα για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην», λέει ο Theo Yedinsky διευθυντής παγκόσμιας πολιτικής της Airbnb. «To μήνυμα είναι ξεκάθαρο προς εκατομμύρια δυνητικούς επισκέπτες που πλέον θα έχουν λιγότερες επιλογές διαμονής στη Νέα Υόρκη. Δεν είστε ευπρόσδεκτοι». Ο Yedinski λέει επίσης ότι η εταιρεία έχει στόχο να συνεργαστεί με τις αρχές της πόλης για «λογικούς» κανόνες χωρίς να διευκρινίσει ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της Airbnb.
O Sean Hennessey, καθηγητής στο New York University Jonathan M. Tisch Center of Hospitality θεωρεί ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις θα γίνουν «λιγότερο ελκυστικές» για πολλούς επισκέπτες της Νέας Υόρκης. Σε μία πόλη όπου τα δωμάτια των ξενοδοχείων είναι μικρά και ακριβά, αυτό σημαίνει ότι η Νέα Υόρκη θα γίνει για πολλούς απρόσιτη.
Σύμφωνα με το Inside Airbnb, το οποίο καταγράφει τις αναρτήσεις στην πλατφόρμα, υπάρχουν πάνω από 40.000 ακίνητα Airbnb στη Νέα Υόρκη. Από αυτά, τα 22.434 καταγράφονται ως βραχυχρόνιας μίσθωσης, ως τέτοια ορίζονται αυτά που μπορούν να ενοικιαστούν για λιγότερο από 30 ημέρες. Πολλά από αυτά βρίσκονται στο κέντρο του Μανχάταν, στο Upper East Side καθώς και στις συνοικίες Williamsburg και Park Slope στο Μπρούκλιν. Ενώ ο αριθμός μπορεί να θεωρηθεί μικρός σε σχέση με τα περίπου 8,5 εκατομμύρια κατοίκους της πόλης, ο Murray Cox, συνιδρυτής του Inside Airbnb λέει ότι στις δημοφιλείς συνοικίες, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν προκαλέσει πίεση που οδηγεί σε έλλειψη σπιτιών και υψηλότερα ενοίκια. Ο νέος νόμος, θεωρητικά, κάνει διαθέσιμα αυτά τα σπίτια στους ντόπιους σε μια πόλη που αντιμετωπίζει στεγαστικό έλλειμμα το οποίο έχει προκαλέσει αύξηση των ενοικίων και του αριθμού των αστέγων.
Η εφαρμογή του νόμου δείχνει πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την βραχυχρόνια μίσθωση» λέει ο Cox που ήταν μέλος της «Συμμαχίας Ενάντια στα Παράνομα Ξενοδοχεία», μια ομάδα που υποστήριξε τον νόμο της υποχρεωτικής εγγραφής. «Μπορείς να κάνεις αυτές τις πλατφόρμες να λογοδοτήσουν».
Από την άλλη πλευρά, αρκετοί μικροϊδιοκτήτες θεωρούν ότι ο νόμος τους εξισώνει αδίκως με τους μεγαλοϊδιοκτήτες που πλουτίζουν από τα ακίνητά τους. Η Μargenett Moore-Roberts νοικιάζει μέσω Airbnb ένα διαμέρισμα με δύο κρεβατοκάμαρες στο σπίτι της στο Μπρούκλιν. Μένει στο άλλο διαμέρισμα του ακινήτου της με τον σύζυγό της και την έφηβη κόρη της. Λέει ότι δεν θέλει να ενοικιάσει μόνιμα τον άλλο χώρο σε κάποιον ενοικιαστή καθώς έτσι χάνει την ευελιξία να μπορεί να φιλοξενεί φίλους και συγγενείς, όπως και να τον χρησιμοποιεί ως χώρο εργασίας, όπως έκανε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αλλά επειδή η οικογένειά της δεν κατοικεί στο δεύτερο διαμέρισμα δεν μπορεί πλέον να το νοικιάζει ως Airbnb για κάτω από 30 ημέρες.
Η Restore Homeowner Autonomy and Rights είναι μια ένωση ιδιοκτητών ακινήτων που ζητούν τροποποιήσεις στη ρύθμιση, ώστε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη, να μπορούν να συνεχίσουν να νοικιάζουν τα ακίνητά τους μέσω Airbnb.
Η Moore- Roberts λέει ότι δεν είναι ενάντια στον νέο νόμο αλλά ότι θα έπρεπε να υπάρξει πιο επεξεργασμένη ρύθμιση, ώστε να προστατεύονται ιδιοκτήτες με μόλις ένα ακίνητο, όπως η ίδια. «Χρησιμοποίησαν τσεκούρι εκεί που χρειαζόταν νυστέρι» λέει χαρακτηριστικά. Η ίδια είναι άνεργη αυτή τη στιγμή και η μείωση των εισοδημάτων εξαιτίας της αλλαγής της νομοθεσίας θα επιδεινώσει το πρόβλημά της. «Είναι άδικο να αντιμετωπίζονται μεγάλοι και μικροί ιδιοκτήτες με τον ίδιο τρόπο», συμπληρώνει.
Η Airbnb ακυρώνει και επιστρέφει τα χρήματα σε καταλύματα που δεν έχουν δηλωθεί στις αρχές της Νέας Υόρκης με ημερομηνία κράτησης μετά τις 2 Δεκεμβρίου. Έως τότε, οι επισκέπτες που επιλέγουν μη δηλωμένα ακίνητα δεν θα τιμωρούνται, όμως από τις 5 Σεπτεμβρίου αυτό συμβαίνει για τους οικοδεσπότες και τις πλατφόρμες που τα προσφερουν και τα διαφημίζουν.
Παρότι πάντως όλο και περισσότερες πόλεις και χώρες προσπαθούν να περιορίσουν το Airbnb, η εταιρεία συνεχίζει να μεγαλώνει. Εμφάνισε έσοδα 2,5 δισ. δολάρια το δεύτερο τρίμηνο του 2023, αυξημένα κατά 18% σε σχέση με ένα έτος πριν, ενώ ο αριθμός των διανυκτερεύσεων και δραστηριοτήτων που κλείστηκαν μέσω της πλατφόρμας εμφάνισε άνοδο 11% το ίδιο διάστημα.
Καλλιγάς Κ. Ανδρέας
Οικονομολόγος
